Tabiiy fanlar fakulteti

Fakulteti dekani: Begali Xoliqnazarov

Tel: +998915861585

e-mail: b.xoliqnazarov@mail.com

Telegram: +998915861585

Qabul vaqti: Har kuni 14:00 – 16:00

O'quv ishlari bo'yicha dekan o'rinbosari: Ismoilova Dilfuza

Tel: +998975332919

e-mail: dilfuzaismoilova@mail.com

Telegram: +998975332919

Qabul vaqti: Har kuni 14:00 – 16:00

Pedagogika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) S.T.Raxmatova “Raqamli ta’lim muhitida biologiya o‘qituvchisining kasbiy-metodik tayyorgarligini takomillashtirish” (malaka oshirish tizimi misolida) mavzusida ilmiy tadqiqot ishlari olib borib, raqamli ta’lim muhitidan foydalangan xolda biologiya darslarini mazmunli tashkil etish, bo‘lajak biologiya o‘qituvchilarining kasbiy metodik tayyorgarligini rivojlantirishga oid metodik tavsiyalar ishlab chiqqan. Ilmiy faoliyat davomida https://bioscience22.uz/ nomli sayt yaratib unga barcha biologiya o‘qituvchilari va talabalari uchun metodik tavsiyalar, zamonaviy metodlar, interaktiv texnologiyalar va ulardan foydalanish usullari yoritib o‘tilgan. Magistratura yo‘nalish talabalarga mo‘ljallangan “Biologiyaning konseptual asoslari” darsligi muallifi. Ilmiy faoliyatini davom ettirib “Bo‘lajak biologiya o‘qituvchilarining kasbiy metodik tayyorgarligini immersiv texnologiyalar asosida takomillashtirish” mavzusida (DsC) doktorlik ishini davom ettirmoqda.

TABIIY FANLAR FAKULTETI HAQIDA UMUMIY MA'LUMOT

Tabiiy fanlar fakultetida hozirda jami 2 ta ta’lim yo’nalishi hamda 1 ta mutaxassislik mavjud bo'lib, ular:

60110900-Biologiya ta’lim yo'nalishi

60110800- Kimyo ta’lim yo'nalishi

70110901-Aniq va tabiiy fanlarni o'qitish metodikasi (biologiya).

Mazkur ta’lim yo'nalishlarda jami 375 nafar talaba tahsil oladi. Shundan 106 nafari davlat granti asosida, 169 nafari kontrakt asosida tahsil oladi, ushbu talabalarning 1 nafari harbiy qism tavsiyasi asosida o'qishga qabul qilingan, 10 nafari yoshlar daftariga, 1 nafari temir daftarga, 2 nafari ayollar daftariga kiritilgan, 1 nafari chin yetim, 23 nafari yetim, 10 nafari nogiron talabalardir.

Jami talabaning 365 nafari o'zbek millatiga, 8 nafari tojik millatiga, 2 nafari turkman millatiga mansub. 375 nafar talabaning 325 nafari Surxondaryo viloyatining turli tumanlaridan, 50 nafari boshqa viloyatlardan kelib tahsil olmoqda.

Fakultetda 1 ta kafedra mavjud:

Biologiya va uni o'qitish metodikasi.

Fakultet professor-o'qituvchilarining soni jami 17 nafar bo'lib, shundan 1 nafari fan doktori, 6 nafari fan nomzodlari, dotsentlar, fakultetda ilmiy salohiyat 41.2 % ni tashkil etadi.

Tabiiy fanlar fakulteti

Termiz davlat pedagogika institutiga tabiiy fanlardan mutaxassis kadrlar tayyorlash 2020-yilda Aniq va tabiiy fanlar fakulteti qoshida biologiya, geografiya, fizika va astronomiya ta’lim yo'nalishlari ochilishi bilan boshlangan. 2021-yilda Tabiiy fanlar fakulteti tashkil etilgan.

Termiz davlat pedagogika instituti tarkibiy tuzilmasiga muvofiq 2022-yildan Tabiiy fanlar fakulteti tashkil etilib, uning tarkibida “Biologiya”, “Kimyo” ta’lim yo'nalishlari mavjud. Fakultet tarkibida “Biologiya va uni o'qitish metodikasi” kafedrasi faoliyat ko’rsatmoqda.

Fakultet kafedralari kesimida asosiy shtatdagi professor-o'qituvchilarning o'rtacha yoshi 43 yosh bo'lib, yosh o'qituvchilar va ishga qabul qilingan magistrlarning ilmiy salohiyatini oshirish maqsadida ular “Ustoz-shogird” tizimi asosida ilmiy rahbarlarga biriktirilgan.

Ilmiy ish mavzularini tanlash va dissertatsiya ishlarini yozish uslublari bo'yicha har oyda professor-o'qituvchilar hamda mustaqil izlanuvchilarga seminarlar tashkil etilmoqda.

2022-2023 o'quv yilida fakultet professor – o'qituvchilari tomonidan 1ta darslik, 1ta o'quv qo'llanma, 5 ta uslubiy qo'llanmalar hamda xorijiy ilmiy jurnallarda 6 ta, Respublika miqyosidagi jurnallarda 6 ta ilmiy maqolalar, xalqaro konferensiyalarda 6 ta, Respublika ilmiy-amaliy konferensiyalarida 10 ta tezislar nashr etildi va ta’lim tizimini takomillashtirishga qaratilgan 2 ta dasturiy mahsulotlarga guvohnomalar olindi.

Biologiya va uni o'qitish metodikasi metodikasi kafedrasi a’zosi biologiya fanlari nomzodi, dotsent B.Xoliqnazarov 1990-yilda “Janubiy O‘zbekiston sharoitida sabzavot va poliz ekinlari nematodalari va bo‘rtma nematodasiga qarshi kurash choralari” mavzusida nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan. Dissertatsiya ishida Surxondaryo viloyati sharoitida 12 turga mansub sabzavot va poliz ekinlarida uchraydigan 176 turga mansub nematodalarni aniqladi. Bu ekinlarda parazitlik qiladigan 23 tur nematodalar aniqlanib, ularga qarshi kurash choralari ishlab chiqildi. Olingan natijalarga oid 40 dan ortiq maqola va tezislar chop etilgan. Ayni paytda B.Xoliqnazarov ontogenez va rivojlanish sikl nazariyasi, nazariy biologiya muammolari bilan shug‘ullanib, 20 dan ortiq maqolalar, shuningdek oliy taʼlim muassasalarining biologiya taʼlim yo‘nalishi talabalariga mo‘ljallangan “Individual rivojlanish biologiyasi “Embriologiya 1-kitob 2006”, “Individual rivojlanish biologiyasi Rivojlanish biologiyasi 2-kitob 2021” “Zoologiya 2023” nomli o‘quv qo‘llanmalarining muallifidir. B.Xoliqnazarov ayni paytda “Umurtqasizlar zologiyasi” nomli darslik ustida ishlamoqda.

Biologiya fanlari nomzodi, dotsent X.Q.Jumayev “O‘zbеkiston janubida o‘sadigan marmarak va tog‘rayxoni o‘simliklari ontogеnеzi, antekologiyasi va ulardan unumli foydalanish yo‘llari” mavzusida ilmiy – tadqiqot ishlari olib borib, dissertatsiyada marmarak va tog‘rayxon o‘simliklarining ontogenezi, antekologiyasi, asal shiralik va efir moylilik xususiyatlari, ularning komponent tarkibi, o‘simliklardan unumli foydalanish yo‘llari, ularni ekib o‘stirish shart-sharoitlari, tabiiy zaxiralarini asrash kabi ma’lumotlar olingan. Bu o‘simliklardan ajratib olingan efir moylarini Gripp viruslariga qarshi qo‘llash usullari ishlab chiqilib, mualliflik guvohnomasi olingan, kosmetika va parfyumeriya sanoati va oziq-ovqat sanoatlarida qo‘llanilishi, ular ekilgan dalalardan asalarichilikda foydalanish usullari o‘rganilgan. Dissertatsiya ma’lumotlari jamlanib, o‘simliklarni introduksiyalashda, xalq xo‘jaligi va qishloq xo‘jaligi uchun qimmatli ma’lumotlar olindi.

Qishloq xo‘jalik fanlari nomzodi G.A.Qurbonova “G‘o‘za navbatlab ekish majmuasidagi ekinlarni parvarishlash va sug‘orishning ilmiy –amaliy asoslari” mavzusida ilmiy – tadqiqot ishlari olib borib, Surxon-Sherobod vohasi sharoitida taqir, taqirsimon-o‘tloq va bo‘z tuproqlari hamda sahro-cho‘l xududida g‘o‘za va g‘alla-don dukkakli ekinlarni parvarishlash va sug‘orishning ilmiy asoslari ishlab chikildi va amaliyotga joriy etilishga erishildi. O‘rta-ingichka tolali g‘o‘zani I, II, III, IV,V tiplarga mansub (14) navlari, kuzgi g‘allani (3) hamda ang‘iziga takroriy soya (3) - don-dukkakli ekinlari, urug‘i sarfi, ko‘chat qalinligi, o‘g‘itlar (NRK) me’yor, nisbatan va sug‘orish tartiblarini ilmiy asoslab joriy etildi.

Biologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) Sh.D.Hayitova “G‘o‘za genetik kolleksiyasi liniyalarining Duragaylarida morfoxo‘jalik belgilarining irsiylanishi va o‘zgaruvchanligi” mavzusida ilmiy – tadqiqot ishlari olib borib, tadqiqot natijalarining amaliy ahamiyati g‘o‘za genetik kolleksiyasining o‘rganilgan liniyalari guruhida tola chiqimi, uzunligi va 1000 ta chigit vazni bo‘yicha umumiy kombinatsion qobiliyatning yuqori ijobiy samarasiga ega liniyalar aniqlangani va bu belgilar bo‘yicha seleksiya ishlari uchun donorlar sifatida tavsiya etilgani, F2 avlod duragaylari populyatsiyalaridan yuqori tola chiqimi va uzunligiga ega, yangi irsiy asosli qimmatli rekombinant shakllar ajratib olingani va seleksion jarayonlarda qo‘llashga tavsiya etilgani, yangi yaratilgan L-720 va L-721 liniyalarining tola va chigit tuklanishi bo‘yicha genotiplari aniqlangani va bu belgilarning genetikasida hamda yaratilgan L-722, L-750 va L-751 liniyalari miqdoriy belgilar bo‘yicha genetik tadqiqotlarda foydalanish uchun tavsiya etilgani bilan izohlanadi.

Biologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) N.M.Choriyeva “Eritrotsit va limfotsitlardagi mеmbrana jarayonlarining gossipol va uning hosilalari ta’siridagi modulyatsiyasi” mavzusida ilmiy – tadqiqot ishlari olib borib, Gossipol va uni hosilalarining izoosmotik, gipoosmotik stress va kolloid-osmotik lizis sharoitlarida odam eritrotsitlaridan gemoglobin chiqishiga hamda timotsitlar hajm boshqarilish sistemasiga, shuningdek hajmga bog‘liq anion transportiga ta’sir mexanizmlari o‘rganilgan. Gossipol va uning hosilalarining (ragosin, megosin, gotizol va batriden) odam qizil qon hujayralari osmotik va kolloid-osmotik stressga nisbatan chidamliligiga va timotsit hujayralarining gipoosmotik stress sharoitidagi hajm boshqarilishiga ta’sir mexanizmlarini yoritish bilan izohlanadi.

Pedagogika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) S.T.Raxmatova “Raqamli ta’lim muhitida biologiya o‘qituvchisining kasbiy-metodik tayyorgarligini takomillashtirish” (malaka oshirish tizimi misolida) mavzusida ilmiy tadqiqot ishlari olib borib, raqamli ta’lim muhitidan foydalangan xolda biologiya darslarini mazmunli tashkil etish, bo‘lajak biologiya o‘qituvchilarining kasbiy metodik tayyorgarligini rivojlantirishga oid metodik tavsiyalar ishlab chiqqan. Ilmiy faoliyat davomida https://bioscience22.uz/ nomli sayt yaratib unga barcha biologiya o‘qituvchilari va talabalari uchun metodik tavsiyalar, zamonaviy metodlar, interaktiv texnologiyalar va ulardan foydalanish usullari yoritib o‘tilgan. Magistratura mutaxassisligi talabalariga mo‘ljallangan “Biologiyaning konseptual asoslari” darsligi muallifi, 30 yaqin ilmiy ishlari nashr qilingan. Ilmiy faoliyatini davom ettirib “Bo‘lajak biologiya o‘qituvchilarining kasbiy metodik tayyorgarligini immersiv texnologiyalar asosida takomillashtirish” mavzusida (DsC) doktorlik ishini davom ettirmoqda.

Biologiya va uni o’qitish metodikasi kafedrasi a’zolari qishloq xo’jalik ekinlaridan yuqori hosil olish texnologiyalari ishlab chiqish bo’yicha davlat granti loyihasi ustida ishlamoqdalar.

Talabalar fanlarni o'zlashtirish va bo'sh vaqtlarini mazmunli tashkil etish maqsadida “Botanika”, “Zoologiya”, fan to'garaklari va zakovat, shaxmat-shashka, talabalar teatr studiyasi, tikuvchilik kabi ijodiy, kasbiy va sport to'garaklari tashkil etilgan.

Fakultetda 2023/2024 o'quv yilidan yangi bakalavriat ta’lim yo'nalishlari va magistratura mutaxassisliklari bo'yicha kadrlar tayyorlashni yo'lga qo'yish hamda AT infrastrukturasini takomillashtirish, o'quv jarayoniga zamonaviy axborot texnologiyalari va o'qitish usullarini joriy etish maqsadida 4 ta videoproyektor, 6 ta smart televizorlar, 2 ta auditoriyani laboratoriya asbob – uskunalari bilan jihozlash rejalashtirilmoqda.